Tiểu sử Đức Đệ tam Pháp chủ GHPGVN cố Trưởng lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ

Quý vị và các bạn thân mến! Cố Trưởng lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ là một cây đại thụ Tùng Lâm Thạch Trụ, Đức Đệ tam Pháp chủ Giáo hội Phật giáo Việt Nam. Với những kiến thức thông tuệ về Phật học của 85 năm lạp hạ, ngài đã cống hiến và lưu lại cho nền Phật giáo Việt Nam và thế giới rất nhiều tác phẩm thơ Đường luật, những bộ kinh điển rất nổi tiếng đã được ngài biên soạn và dịch thuật. Ngoài công việc Phật sự, ngài Thích Phổ Tuệ còn đóng góp công lao to lớn trong công cuộc đại đoàn kết dân tộc, như phong trào bình dân học vụ, phong trào xây dựng hợp tác xã sau khi đất nước hòa bình trở lại. Qua bài viết này, Tôn Giáo Tín Ngưỡng sẽ giúp quý vị và các bạn tìm hiểu rõ hơn về tiểu sử cuộc đời, quá trình xuất gia hành đạo và thành tựu to lớn của cố Trưởng lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ, thông qua nội dung chi tiết trong bài viết sau đây.

Xem Video Trên Kênh YouTube

Tiểu sử và quá trình xuất gia của cố Trưởng lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ

Cố Trưởng lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ, có thế danh là Bùi Văn Quý, Pháp danh là Phổ Tuệ, Pháp tự là Tục Tuệ, Pháp hiệu là Phổ Thông. Ngài sinh vào ngày 12/4/1917, trong một gia đình gia giáo tại thôn 5, xã Phùng Thiện, tổng Bồng Hải, hiện nay là thôn Phùng Thiện, xã Khánh Tiên, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình. Cha mẹ của ngài là cụ ông Bùi Quang Oánh và cụ bà Nguyễn Thị Thinh. Song thân phụ mẫu của ngài đều là những Phật tử thuần thành kính tín và sinh được 3 người con, ngài là người con thứ 2 trong gia đình.

Ngài Thích Phổ Tuệ vốn được sinh ra trong một gia đình có truyền thống kính tín Phật pháp, cho nên hạt giống Bồ-đề tâm của ngài đã sớm ngày nảy nở.

Năm 1925, khi này ngài Thích Phổ Tuệ mới lên 9 tuổi, ngài đã được cha mẹ đưa đến chùa ở với Sư cụ Thích Đàm Cơ, là trụ trì chùa Phúc Long, tọa lạc tại thôn Phú An, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình. Sau đó, ngài Thích Phổ Tuệ được Sư cụ Thích Đàm Cơ cho theo Cụ đồ Hiệng nổi tiếng trong vùng để học chữ Nho.

Năm 1929, ngài Thích Phổ Tuệ lên 13 tuổi, khi này Sư cụ Thích Đàm Cơ đã cho ngài đến bái sư với Sư tổ Thích Nguyên An, là trụ trì chốn tổ Vọng, được tọa lạc tại xã Yên Đồng, huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định.

Năm 1932, khi này ngài Thích Phổ Tuệ đã 16 tuổi, sau 3 năm tu học chăm chỉ, ngài Thích Phổ Tuệ đã được Sư tổ Thích Nguyên An cho thụ giới Sa-di, tại Giới đàn hạ trường chùa Đống Cao, của huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định.

Năm 1934, ngài Thích Phổ Tuệ khi này đã 18 tuổi, ngài đến cầu học với Sư tổ Thích Quảng Tốn, là trụ trì của Tổ đình Viên Minh tức chùa Giáng, được tọa lạc tại thôn Khai Thái, xã Tầm Khê, huyện Phú Xuyên, tỉnh Hà Đông cũ. Hiện nay là thôn Quang Lãng, xã Quang Lãng, huyện Phú Xuyên, thành phố Hà Nội.

Năm 1936, khi vừa tròn 20 tuổi, ngài Thích Phổ Tuệ được thụ Cụ túc giới và Bồ-tát giới, trong Đại giới đàn tại Tổ đình Viên Minh, do chính Sư tổ Thích Quảng Tốn làm Đàn đầu Hòa thượng.

Sau khi thụ nhận đầy đủ các giới pháp, nhưng ngài Thích Phổ Tuệ vẫn tiếp tục vân du cầu đạo. Ngài tìm đến học hỏi về những kiến thức Phật pháp ở hầu hết các Sơn môn, Tổ đình danh tiếng thời bấy giờ như; Sơn môn Tế Xuyên, Tổ đình Vĩnh Nghiêm và Sơn môn Hương Tích…

Quá trình hoạt động Phật sự của cố Trưởng lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ

Năm 1952,  ngài Thích Phổ Tuệ vân du hành đạo tại chùa Linh Ứng, được tọa lạc tại thôn Kim Đới 1, xã Hữu Bằng, huyện Kiến Thụy, thành phố Hải Phòng. Đến năm 1957, ngài Thích Phổ Tuệ quay trở lại Tổ đình Viên Minh, tại thôn Quang Lãng, xã Quang Lãng, huyện Phú Xuyên, thành phố Hà Nội. Để phụng sự Phật pháp và tiện bề chăm sóc cho Sư tổ Thích Quảng Tốn những năm cuối đời.

Năm 1961, khi này vị trụ trì đời thứ hai của Tổ đình Viên Minh tức chùa Giáng, Sư tổ Thích Quảng Tốn viên tịch, ngài Thích Phổ Tuệ đã được kế đăng làm trụ trì đời thứ ba của Tổ đình Viên Minh, theo di ngôn của Sư tổ Thích Quảng Tốn.

Đến năm 1987, Đức Đệ nhất Pháp chủ Giáo hội Phật giáo Việt Nam, là ngài Trưởng lão Hòa thượng Thích Đức Nhuận đã cử ba vị cao Tăng thạc đức đó là; Trưởng lão Hòa thượng Thích Kim Cương Tử, Trưởng lão Hòa thượng Thích Thiện Siêu và Trưởng lão Hòa thượng Thích Tâm Thông. Ba vị cao Tăng đã về Tổ đình Viên Minh tức chùa Giáng, mời ngài Thích Phổ Tuệ lên thủ đô Hà Nội để chủ trì hiệu đính Đại tạng kinh điển của Phật giáo Việt Nam và cùng tham gia các hoạt động Phật sự của Giáo hội. Từ đó, ngài Thích Phổ Tuệ đã đảm nhiệm nhiều chức vụ quan trọng, các cấp trong Giáo hội qua những thời kỳ như sau:

Từ năm 1993 đến năm 2008, ngài Thích Phổ Tuệ là Trưởng ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Hà Tây.

Từ năm 1993 đến năm 2008, ngài Thích Phổ Tuệ là Hiệu trưởng Trường Trung cấp Phật học Hà Tây.

Từ năm 1992 đến năm 1997, ngài Thích Phổ Tuệ là Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam.

Từ năm 1997 đến năm 2007, ngài Thích Phổ Tuệ là Phó Chủ tịch Hội đồng Trị sự kiêm Phó Ban Tăng sự Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam.

Từ năm 2002 đến năm 2007, ngài Thích Phổ Tuệ là Phó Pháp chủ kiêm Chánh Thư ký Hội đồng Chứng minh Giáo hội Phật giáo Việt Nam.

Từ năm 2003 đến năm 2007, ngài Thích Phổ Tuệ là Viện trưởng Phân viện Nghiên cứu Phật học Việt Nam tại Hà Nội.

Từ năm 2003 đến năm 2007, ngài Thích Phổ Tuệ là Tổng Biên tập tạp chí Nghiên cứu Phật học Việt Nam.

Từ năm 2007 đến năm 2021, ngài Thích Phổ Tuệ là Pháp chủ Hội đồng Chứng minh Giáo hội Phật giáo Việt Nam.

Từ năm 2009 đến năm 2021, ngài Thích Phổ Tuệ là Đường chủ các hạ trường tại các tỉnh, thành phố.

Từ năm 2009 đến năm 2021, ngài Thích Phổ Tuệ là Đàn đầu Hòa thượng các Đại giới Đàn tại các tỉnh, thành phố.

Bên cạnh việc đảm nhiệm các chức vụ trong Giáo hội, ngài Thích Phổ Tuệ cũng có nhiều công lao to lớn đóng góp cho sự nghiệp đại đoàn kết dân tộc, từ phong trào bình dân học vụ đến những phong trào xây dựng hợp tác xã sau khi đất nước hoà bình lặp lại. Cùng với việc chăm lo cho Tăng chúng tại chùa và các Tổ Đình, Tự Viện tại các địa phương, ngài Thích Phổ Tuệ còn góp phần xây dựng phát triển quê hương đất nước. Ngài Thích Phổ Tuệ là bậc chân tu đức hạnh, luôn giữ tình đoàn kết giữa các Tôn giáo để xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Do đó, ngài Thích Phổ Tuệ tham gia làm Ủy viên Ủy ban Trung ương Mặt Trận Tổ Quốc Việt Nam nhiều khoá, bắt đầu từ khoá 4 đến khoá 9 cho đến khi ngài viên tịch.

Những tác phẩm dịch thuật và trước tác của cố Trưởng lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ

Đệ tam Pháp chủ Giáo chủ Phật giáo Việt Nam, cố Trưởng lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ là bậc cao Tăng đức hạnh, Tùng Lâm Thạch Trụ, ngài thông tuệ am hiểu Tam tạng thánh giáo. Đặc biệt, ngài Thích Phổ Tuệ có nhiều đóng góp quan trọng trong việc biên soạn, dịch thuật và trước tác về những tác phẩm Phật học ở Việt Nam. Ngài dành cả cuộc đời tu hành của mình cho sự nghiệp biên soạn và chú giải Đại Từ điển Phật học. Ngài chú giảng và thuyết giảng rất nhiều bộ kinh quý như; kinh Lăng Nghiêm, Đề cương kinh Pháp Hoa, Phật Tổ tam kinh, Phật học là tuệ học, kinh Bách dụ, Bát Nhã Dư Âm, kinh Di Đà Viên Trung sao. Các bộ Luật Tỷ-khiêu và Luật Tỷ-khiêu-ni lược ký.

Ngoài những tác phẩm biên soạn, dịch thuật và trước tác về Phật học quan trọng nêu trên, ngài Thích Phổ Tuệ cũng sáng tác rất nhiều bài thơ Đường luật, theo thể thất ngôn bát cú để sách hữu ích với hàng hậu học trong các khoá an cư kết hạ.

Trong suốt cuộc đời hành đạo của ngài Thích Phổ Tuệ tại Tổ đình Viên Minh, cũng như quá trình tham gia các hoạt động Phật sự trong Giáo hội và xã hội, ngài Thích Phổ Tuệ đã có nhiều đóng góp cho Đạo pháp và Dân tộc. Những công đức của ngài luôn được Giáo hội và Nhà nước trân trọng ghi nhận, trao tặng nhiều Huân Huy chương cao quý như:

-Huân chương Hồ Chí Minh.

-Huân chương Độc lập hạng Nhì.

-Huân chương đại đoàn kết dân tộc.

-Huy chương vì sự nghiệp đại đoàn kết dân tộc.

-Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ.

-Bằng khen của Ủy ban Trung ương Mặt Trận Tổ Quốc Việt Nam.

-Nhiều Bằng tuyên dương công đức cao quý của Giáo hội Phật giáo Việt Nam.

Cố Trưởng lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ viên tịch vào năm nào?

Ngài Thích Phổ Tuệ đã trải qua 105 năm hiện diện ở cõi sa-bà, với 85 năm hạ lạp, trên ngôi vị Đệ tam Pháp chủ Giáo hội Phật giáo Việt Nam, ngài Thích Phổ Tuệ đã trọn đời hiến dâng những tinh túy của Phật pháp cho lý tưởng hoằng pháp lợi sinh. Công đức cao quý của ngài đã góp phần to lớn vào sự nghiệp, làm rạng danh đạo Phật và dân tộc Việt Nam, tự hào sánh vai cùng với nền Phật giáo trên thế giới. Cuộc đời của ngài Thích Phổ Tuệ, từ sơ tâm xuất gia cho đến lúc hoá duyên đã mãn, ngài luôn luôn là một tấm gương tỏa sáng trong công phu tu thân, hành đạo cho tất cả chúng Tăng ni, Phật tử xuất gia và tại gia. Ngài Thích Phổ Tuệ luôn lấy giới hạnh tinh nghiêm làm thân giáo để răn dạy, sách tấn cho hàng hậu học. Cuộc đời của ngài chính là một biểu tượng tinh thần Từ-Bi – Trí-Dũng.

Điều đặc biệt là trong công hạnh vô ngã vị tha, ngài Thích Phổ Tuệ đã tận lực chuyên tâm vào sự nghiệp hoằng dương chính pháp để phục vụ nhân sinh, ngài xây dựng khối đại đoàn kết Tôn giáo dân tộc ngày càng phát triển vững mạnh.

Thời khắc thiêng liêng tương hội, công đức hóa duyên với đại chúng viên mãn. Đức Đệ tam Pháp chủ Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Trưởng lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ đã thâu thần thị tịch vào lúc 3 giờ 20 phút ngày 21/10/2021. Tức giờ Dần, ngày 16/9 năm Tân Sửu (âm lịch), tại Tổ đình Viên Minh tức chùa Giáng, thôn Quang Lãng, xã Quang Lãng, huyện Phú Xuyên, thành phố Hà Nội. Sự ra đi của ngài Thích Phổ Tuệ đã để lại trong lòng đông đảo môn đồ tứ chúng, Tăng Ni, Phật tử Việt Nam và thế giới niềm kính thương vô hạn, niềm kính tiếc vô cùng. Tuy ngài đã về với cảnh giới Niết bàn, nhưng cuộc đời Từ-bi đức hạnh của ngài Thích Phổ Tuệ vẫn mãi mãi hằng hữu trong trang sử huy hoàng của Phật giáo Việt Nam đương đại.