Tiểu sử nhà sư tu hành khổ hạnh Đại lão Hòa thượng Thích Thanh Bích

Quý vị thiện hữu kính mến! Cố Đại lão Hòa thượng Thích Thanh Bích là một vị cao tăng thạc đức, được đông đảo Tăng ni, Phật tử xa gần kính trọng. Ngài bén duyên với Phật pháp và được xuất gia ngay từ nhỏ. Đại lão Hòa thượng Thích Thanh Bích nổi tiếng là một vị chân tu khiêm cung, tu hành khổ hạnh. Ngài luôn giữ gìn giới hạnh, sống kham nhẫn trong cảnh thanh bần và một lòng hướng Phật song tu Thiền, Tịnh. Qua bài viết này, Tôn Giáo Tín Ngưỡng sẽ giúp quý thiện hữu cùng tìm hiểu rõ hơn về, tiểu sử nhà sư tu hành khổ hạnh, cố Đại lão Hòa thượng Thích Thanh Bích, trong nội dung bài viết chi tiết sau đây.

Tiểu sử và quá trình xuất gia tu hành của cố Đại lão Hòa thượng Thích Thanh Bích

Cố Đại lão Hòa thượng Thích Thanh Bích có tên thế danh là Nguyễn Văn Bích, ngài sinh vào năm 1912, tức năm Nhâm Tý, ( âm lịch ), tại làng Mai Xá, xã Đồng Lý, huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam. Ngài sinh ra trong một gia đình có 6 người con, 4 trai và 2 gái, ngài Thích Thanh Bích là con trai thứ tư trong gia đình. Thân phụ của ngài là cụ ông Nguyễn Văn Thặng, tự Hữu Thượng, sinh năm 1880, thân mẫu của ngài là cụ bà Dương Thị Cập, sinh năm 1877.

Xem Video Trên Kênh YouTube

Đến năm 1917, khi vừa lên 5 tuổi, ngài Thích Thanh Bích đã được phụ mẫu dẫn theo lên đường tha phương, để tìm kế sinh nhai. Khi qua làng Kim Ðới, xã Hữu Bằng, huyện Kiến Thụy, tỉnh Kiến An, nay là thành phố Hải Phòng. Ngài Thích Thanh Bích được vợ chồng nhà Nho, có tên là Dương Ðình Huỳnh và Trọng Thị Như, nhận ngài làm con nuôi, rồi cho ngài theo học tiểu học tại một trường tư thục, ở huyện Kiến Thụy, tỉnh Kiến An, là thành phố Hải Phòng ngày nay.

Đây cũng là cơ duyên hướng tới việc xuất gia tu hành của ngài Thích Thanh Bích. Dưỡng mẫu của ngài lại là một người rất mộ đạo Phật, cụ bà đã phát tâm tu tại gia và phát nguyện ăn chay trường, sớm tối đèn hương niệm Phật đến trọn cuộc đời. Dưỡng phụ, dưỡng mẫu của ngài đã phát tâm xây dựng lên ngôi chùa Song, tọa lạc bên cạnh bến đò Song, thuộc làng Kim Đới, xã Hữu Bằng, huyện Kiến Thụy, tỉnh Kiến An, thuộc thành phố Hải Phòng ngày nay. Ngài Thích Thanh Bích và chị gái nuôi, tối nào cũng thường xuyên ra ngôi chùa này niệm Phật cùng với mọi người trong làng.

Đến năm 1924, khi ngài Thích Thanh Bích lên 12 tuổi, lúc này Tổ Thiên Phúc, tức Hòa thượng Thích Thông Tiến vân du qua chùa Song. Tổ Thiên Phúc đã hỏi thăm và nhận ra ngài Thích Thanh Bích chính là cháu ruột của mình. Sau khi được Tổ Thiên Phúc khai thị và giảng giải cặn kẽ về Phật pháp, ngài Thích Thanh Bích đã xin phép dưỡng phụ, dưỡng mẫu, để phát nguyện xuất gia theo Hòa thượng Thích Thông Tiến. Chị gái nuôi của ngài Thích Thanh Bích sau này cũng phát nguyện xuất gia tu hành, là Ni trưởng Thích Nữ Trân Châu, tại chùa Tiên Long, quận Gò Vấp, thành phố Sài Gòn, hiện nay là thành phố Hồ Chí Minh. Ngài Thích Thanh Bích được sống trong gia đình thấm nhuần truyền thống Nho học và Phật học, đó chính là khởi duyên hướng Phật xuất gia tu hành của ngài Thích Thanh Bích và chị gái nuôi của ngài.

Từ đó, ngài Thích Thanh Bích được Tổ Thiên Phúc gửi ngài đi tu tập qua rất nhiều chùa nổi tiếng như: Chùa Bút Tháp có tên chữ là Ninh Phúc Tự, tọa lạc tại làng Bút Tháp, xã Đình Tổ, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh. Chùa Bà Đá có tên chữ là Linh Quang Tự và Sùng Khánh Tự, tọa lạc tại phố Nhà Thờ, phường Hàng Trống, quận Hoàn Kiếm, thành phố Hà Nội. Chùa Tế Xuyên có tên chữ là Bảo Khám Tự, tọa lạc tại làng Tế Xuyên, xã Đức Lý, huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam. Chùa Sủi có tên chữ là Đại Dương Sùng Phúc Tự, tọa lạc tại làng Thổ Lỗi, xã Phú Thị, huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội.

Đến năm 1925, ngài Thích Thanh Bích lên 13 tuổi, tại chùa Bà Đá, ngài đã được Tổ Thiên Phúc cho thụ giới Sa di, và ban cho Pháp danh là Tâm Bích, Pháp hiệu là Trí Tính thiền sư. Ngài Thích Thanh Bích tiếp tục tu học tại chốn Tổ Bảo Khám – Tế Xuyên 10 năm, ngài cần cù đèn sách đàm Kinh, Luật, Luận, siêng năng tụng kinh, thiền định, dù cho thời tiết có oi bức hay rét buốt, ngài vẫn chuyên tâm hành trì sớm tối, không biết mệt mỏi.

Đến năm 1937, ngài Thích Thanh Bích được đăng đàn thụ giới Cụ túc, tại Đại giới đàn chùa Bút Tháp, Ninh Phúc Tự, tọa lạc tại làng Bút Tháp, xã Đình Tổ, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh.

Đến năm 1940, ngài Thích Thanh Bích trở về chùa Sủi, Đại Dương Sùng Phúc Tự, tại làng Thổ Lỗi, xã Phú Thị, huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội. Là nơi Tổ Thiên Phúc đang trụ trì, ngài cùng sư phụ đảm đương gánh vác việc trong Tự viện.

Từ năm 1945 đến năm 1956, là giai đoạn cực kỳ khó khăn, ngài Thích Thanh Bích đã cùng nhân dân xã Phú Thị vào hợp tác xã, ban ngày ngài đi cày, đắp đê, làm đường cùng mọi người trong xã, tối về ngồi tụng kinh, tọa thiền. Một tấm gương kham nhẫn sáng chói của vị chân tu khổ hạnh, đã ghi tạc trong lòng nhân dân và Phật tử gần xa. Mỗi khi nhắc đến ngài Thích Thanh Bích, nhân dân cùng Phật tử làng Sủi lại nhớ đến tích ăn cỏ Dày, nằm bện rơm, thực nghiệm theo lối tu khổ hạnh Đầu Đà. Và để thể hiện tình cảm tôn kính, tri ân đến ngài Thích Thanh Bích, một bậc chân tu thanh bần giản dị đáng kính trọng, đáng để cho đông đảo hàng Tăng ni, Phật tử hậu bối học hỏi.

Đến năm 1960, ngài Thích Thanh Bích gánh trọng trách kế tổ truyền đăng của Tông phong Lâm Tế. Ngài Thích Thanh Bích cùng với thầy Bổn sư là Tổ Thiên Phúc, hai thầy trò cùng về tu tập tại chùa Hội Xá, tức Tổ đình Sùng Phúc Thiền Tự, tọa lạc tại xã Thắng Lợi, huyện Thường Tín, tỉnh Hà Tây, hiện nay thuộc thành phố Hà Nội.

Đến năm 1966, do mến mộ đạo hạnh của ngài Thích Thanh Bích, người dân xã Nguyễn Trãi, huyện Thường Tín, tỉnh Hà Tây. Đã thỉnh ngài Thích Thanh Bích về làm trụ trì chùa Đậu, có tên chữ là Thành Đạo Tự. Suốt 20 năm tu hành ở chùa Đậu, ngài Thích Thanh Bích tiết chế ăn uống, luôn giữ thân thanh tịnh, noi gương theo hai vị sư Tổ Vũ Khắc Minh và Vũ Khắc Trường.

Năm 1986, ngài Thích Thanh Bích từ chùa Đậu quay trở về chùa Hội Xá, tại xã Thắng Lợi, huyện Thường Tín, tỉnh Hà Tây. Để kế Tổ truyền đăng và duy trì đạo nghiệp tùng lâm chốn Tổ. Những ngày đầu trở về chùa, ngài thấy mái chùa dột nát, hư hỏng nhiều, ngài Thích Thanh Bích đã quyết định tu sửa lại. Khi thấy nhà bếp bị dột, ngài liền trèo lên mái bếp đảo lại ngói. Cuộc sống thường nhật, ngài Thích Thanh Bích chỉ ăn ngày một bữa, y phục chỉ có ba bộ duy nhất để mặc thay đổi, cho dù y phục đã sờn và chắp vá như lá trúc đắp lên, nhưng ngài vẫn trân trọng nâng niu một cách rất hoan hỷ.

Cả cuộc đời ngài không bao giờ biết sắm cho mình một bộ y phục mới, chưa bao giờ sắm một thứ gì đó tô đắp cho bản thân, cũng không bao giờ dùng những vật dụng gì có giá trị, ngài chỉ tiết kiệm dùng lại những vật dụng mà trong nội tự không còn sử dụng được nữa. Từ thuở xuất gia học đạo cho tới khi viên tịch, Đại lão Hòa thượng không một lần mắc màn khi ngủ, không một lần oán thán nghịch duyên của cuộc đời, không một lời thị phi hơn thiệt, không một ngày khinh xuất thời khóa công phu, không một niệm khinh chê oán trách. Như một vị Bồ Tát thường bất khinh, ngài coi tất cả là Bồ Tát, còn chỉ riêng ngài là phàm phu.

Cho dù mùa hè có nóng bức đến đâu thì ngài cũng không bao giờ dùng quạt điện, mùa đông có rét đến mấy thì ngài cũng không bao giờ dùng chăn bông, nệm ấm. Ngài chỉ dùng những miếng vải vụn thừa, rồi ngài may lại thành chăn dùng trong mùa đông giá rét. Ngài Thích Thanh Bích phát nguyện ngủ ngồi nhiều hơn ngủ nằm và thực hành theo lối tu khổ hạnh Đầu Đà. Chiếc giường của ngài rất đơn sơ giản dị chỉ vừa đủ nằm, được ghép lại bằng những tấm gỗ, thanh tre thừa trong tự. Ngài Thích Thanh Bích như một tấm gương sáng thiền gia cốt cách cho hậu thế noi theo. Cuộc đời phạm hạnh của ngài quả là;

Như quân tử cấy trúc ngô đồng.

Để trượng phu trồng thông tùng bách.

Trăm thức hoa đua nở kề hiên.

Bảy giống báu chất đầy kè ngạch.

Ngào ngạt mùi xạ lan, thơm tho trầm bạch.

Hơn 30 năm ở chùa Sùng Phúc Thiền Tự, ngài Thích Thanh Bích phục tùng giới luật nhà thiền, vừa nguyện chúng Tăng ni kiết Hạ, không màng danh lợi, an bần tự tại, ngài Thích Thanh Bích muốn truyền cho đệ tử cái hạnh tu ấy. Hun đúc tu Tam học, đồng tu Nhất thừa, mùa Đông cũng như mùa Hè, ngài luôn thức khuya dậy sớm, chuyên cần các thời khóa tịnh tâm theo Tam nghiệp. Ngài Thích Thanh Bích dạy cho đệ tử kế thừa truyền thống, áo rách, túi cỏ, gậy trúc, ít ham muốn, sống cuộc sống tu hành thanh bần giữa chốn thiền môn.

Những năm cuối đời của Đại lão Hòa thượng Thích Thanh Bích.

Đầu năm 2005, Đức Đệ nhị Pháp chủ Giáo hội Phật Giáo Việt Nam Thích Tâm Tịch, nguyên Trưởng Sơn môn Tổ đình Tế Xuyên, tức chùa Bảo Khám, huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam, đã thu thần thị tịch. Đại lão Hòa thượng Thích Thanh Bích được Sơn môn thỉnh kế nhiệm ngài Thích Tâm Tịch. Đến đầu xuân năm 2012, Thành hội Phật giáo thành phố Hà Nội cùng Sơn môn, long trọng tổ chức đại lễ khánh thọ 100 tuổi cho Đại lão Hòa thượng Thích Thanh Bích. Tại thời điểm đó, ngài Thích Thanh Bích là vị Đại lão Hòa thượng cao niên bậc nhất còn trụ tại thế, trong Giáo hội Phật giáo Việt Nam.

Cho dù tuổi đã cao, nhưng Đại lão Hòa thượng Thích Thanh Bích vẫn không lơi là công việc Phật sự hoằng pháp độ sinh. Đại lão Hòa thượng tham gia rất nhiều những sự kiện Phật sự quan trọng của Giáo hội Phật giáo Việt Nam. Đặc biệt, Đại lão Hòa thượng Thích Thanh Bích thường về tham dự lễ giỗ Tổ ở chùa Bảo Khám, Tế Xuyên.

Ngài Thích Thanh Bích đồng thời ở ngôi đường chủ nhiều năm của Hạ trường Mai Xá, tỉnh Hà Nam; Hạ trường Hội Xá và Mỗ Lao, thành phố Hà Nội; cùng nhiều Hạ trường khác ở các vùng lân cận. Đại lão Hòa thượng Thích Thanh Bích, ngài chính là bậc cao tăng Tùng lâm thạch trụ, là tấm gương sáng cho chúng Tăng ni, Phật tử hàng hậu học noi theo.

Long ẩn Tế Xuyên vân vạn lý,

Đức lưu Hội Xá vĩnh thiên thu.

Vào ngày mùng tám tháng giêng năm Quý Tỵ, tức ngày 17/02/2013, Đại lão Hòa thượng Thích Thanh Bích dự chi thời chí biết trước mệnh mình sắp hết, ngài cho gọi hết đệ tử về chùa, rồi căn dặn những lời cuối cùng. Sau khi tôi lâm chung, tang lễ của tôi hãy làm đơn giản như người dân, không nên trang trí xa hoa lãng phí, không cờ hoa trống nhạc, không khẩu hiệu băng rôn. Nơi tôi an nghỉ, hãy san bằng phẳng trồng rau cấy lúa bên trên, tôi đến đây như thế nào, hãy để tôi trở về như thế đấy. Sau đó, Đại lão Hòa thượng Thích Thanh Bích đã an nhiên viên tịch vào lúc 8 giờ 20 phút, ngày 23/03/2013, tức ngày 12 tháng 2 năm Quý Tỵ, ( âm lịch ) tại chùa Hội Xá. Ngài trụ tại thế 101 năm, 88 năm xuất gia cầu đạo, và 76 năm hoằng dương Phật pháp. Sau những nghi thức tang lễ trang nghiêm, nhưng lại vô cùng đơn giản của Đại lão Hòa thượng Thích Thanh Bích, ngài đã được an nghỉ ngàn thu tại vườn chùa Hội Xá, xã Thắng Lợi, huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội.

Trong tang lễ của Đại lão Hòa thượng Thích Thanh Bích, khi đọc Điếu văn, Đức Pháp chủ Giáo hội Phật giáo Việt Nam – Trưởng lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ đã ca ngợi về đạo hạnh của ngài Thích Thanh Bích rằng: Trước sau Đại lão Hòa thượng luôn có đạo đức chất phác thủy chung, ngài có Đạo hạnh tu hành, tác phong của bậc cao tăng Cổ Đức. Chúng tôi luôn luôn ghi nhận Đại lão Hòa thượng Thích Thanh Bích, là người tiêu biểu cho giới tu hành hạnh giới hiện đại, ngài chính là bậc thuần túy đạo đức và trai giới tịnh nghiêm.

Hà Nam trì địa dục chung linh.

Mai Xá danh hương hội thử sinh.

Nguyễn tộc sinh liên hương tuyệt diệu.

Dương môn xuất biểu thế trâm anh.

Tế Xuyên đắc chỉ quang thiền phả.

Sùng Phúc trùng tu hiển thế danh.

Phẩm đức kiêm ưu dư bách tuế.

Công viên quả mãn Niết bàn thành.

Tất cả chúng Tăng ni, Phật tử thế hệ đương thời và hậu thế sẽ nhớ mãi về tấm gương thạc đức của cố Đại lão Hòa thượng Thích Thanh Bích, cùng những cống hiến với Giáo hội, xiển dương đạo pháp, đào tạo Tăng tài: Phó Pháp chủ kiêm Giám luật Hội đồng Chứng minh Giáo hội Phật giáo Việt Nam; Chứng minh Ban Trị sự Giáo hội Phật Giáo Việt Nam Thành phố Hà Nội, Ủy viên Hội đồng Trị sự Trung Ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam; Trưởng ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Hà Tây; Hiệu trưởng trường Trung cấp Phật học tỉnh Hà Tây; Tông trưởng Sơn môn Tế Xuyên – Bảo Khám; Viện chủ Tổ Đình Hội Xá, huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội.